• Gıda Sanayi ve Üretim işletmeleri kapsamında belirtilen iş kolları:
    • Un ve Unlu Ürünler (Un fabrikaları, makarna ve bisküvi fabrikaları)
    • Şeker ve Şekerli Gıdalar » Süt ve Süt Ürünleri » Et ve Et Ürünleri
    • Çay
    • Konserve ve salça (Konserve ve salça fabrikaları)
    • Bitkisel Yağlar
    • Tütün ve Alkollü İçkiler

Gıda Sanayi ve Üretim Tesisleri çalışan sayısının fazla olması, uzun süreli yakın mesafede çalışma koşulları nedeniyle COVID-19 bulaşma riskinin yüksek olduğu işletmelerdir. COVID-19 enfeksiyonunun ana bulaşma yolu virüsü taşıyan kişinin konuşma, öksürme ve hapşırma sırasında ortaya çıkan damlacıklar yolu ile olur. Damlacıklarla kirlenen yüzeylerle temas eden ellerin ağız, burun ya da gözlere dokunulması ile de hastalık bulaşabilir. Virüs besinlerde çoğalmadığından gıda ürünleri ve paketlenmiş gıdalar aracılığı ile hastalık bulaşması mümkün görülmemektedir. Gıda sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm mevzuat geçerli olmak kayd ıyla bu doküman COVID-19’a kapsamında alınacak önlemleri içermektedir.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında İşletmelere Yönelik Önlemler

  • İşletmelerin girişine ve görünür uygun yerlerine COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve iş yeri içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
    • İşletmelere misafir alınmamalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Ofis ve Benzeri İş Yerlerinde Alınması Gereken Önlemler

İşletmelerde bulunan ofislerde “ COVID-19 Kapsamında Ofis ve Benzeri İş Yerlerinde Alınması Gereken Önlemler”e uyulmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Üretim Alanlarında Alınması Gereken Önlemler

  • İşletmelerde sosyal mesafeyi koruyacak şekilde çalışma planı oluşturulmalıdır.
    • Çalışanların sosyal mesafe kuralına (en az 1 metre) uymaları sağlanmalıdır.
    • Kolay ulaşılabilir alanlarda el antiseptiği bulundurulmalıdır.
    • Görevli personel maske takmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Paketleme Alanlarında Alınması Gereken Önlemler

Genel olarak COVID-19 virüslerinin cansız yüzeylerde bulunabileceği gösterilmiş olmakla birlikte hastal ık oluşturacak miktarda bulunmamas ı nedeniyle paket veya kargo ile bulaş beklenmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezi gibi sağlık kuruluşlarının da bu konuda kısıtlaması yoktur.

  • Kolay ulaşılabilir alanlarda el antiseptiği bulundurulmalıdır.
  • Bu alanlarda çalışanların sosyal mesafe kuralına (en az 1 metre) uymaları sağlanmalıdır.
    • Görevli personel maske takmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Asansörlerde Alınması Gereken Önlemler

Asansörlerin kullanımı sınırlandırılmalı, kapasitesinin üçte biri sayıda kişinin binmesine izin verilmeli ve bu sayı asansör girişinde belirtilmelidir. Asansör içerisinde sosyal mesafeyi korumak amacıyla kişilerin durması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenmelidir.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Yemekhanede Alınması Gereken Önlemler

  • Yemekhane girişlerine el antiseptiği konulmalıdır.
    • Yemekhanede masalar ve sandalyeler arası mesafe en az 1 metre olacak şekilde (tercihen 2 metre) düzenleme yapılmalıdır.
    • Temaslı takibinin kolay yapılabilmesi için; yemek saatleri gruplara göre belirlenmeli ve mümkün ise aynı kişilerin aynı masada yemek yemeleri sağlanmalıdır. Çay içme molalarında da benzer kurallara dikkat edilmelidir.
    • Mümkünse, yemeklerin ve içeceklerin tek kullanımlık kumanya şeklinde dağıtılmalıdır.
    • Yemek öncesinde ve sonrasında ellerin bol su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca yıkanması ve tek kullanımdık havlu ile ellerin kurulanması gibi kişisel hijyen kurallarının uygulanmasına imkan veren düzenlemeler yapılmalıdır.
    • Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak

şekilde sunulması sağlanmalıdır.

  • Yemekhane görevlileri kişisel hijyen kurallarına uygun davranmalı ve maske takmalıdır.
    • Masada yeme ve içme dışında maske takılmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Dinlenme Odaları, Soyunma Odalarında Alınması Gereken Önlemler

  • Bu alanların girişine el antiseptiği konulmalıdır.
    • Sosyal mesafeyi sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.
    • Temaslı takibinin kolay yapılabilmesi için; çay içme molaları gruplandırılarak ve farklı saatlerde yapılmalıdır.
    • Sık sık havalandırılmalıdır.
    • Özellikle sık temas edilen yüzeyler (kapı ,dolap kolları ve askılar) başta olmak üzere su ve deterjanla temizlenmelidir.
    • Çalışanların iş elbiseleri ile günlük kıyafetlerinin başkaları ile temas etmeyecek şekilde farklı yerlerde saklanabilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Yatakhanelerde Alınması Gereken Önlemler

  • Yatakhane girişlerinde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
    • Yatakhanelerde sosyal mesafe korunmal ıdır.
    • Yatakhanelerde yatak ya da ranzalar en az 1 metre aralıklarla yerleştirilmelidir.
    • Yatak ya da ranzaların yan yana olanlarının bir baş bir ayakucu şeklinde konumlandırılması sağlanmalıdır.
    • Yatakhaneler yeterli ve düzenli şekilde havalandırılmalıdır.
    • Çalışan sayısına göre yeterli sayıda tuvalet/banyo olana ğı sağlanmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Banyo ve duşlarda Alınması Gereken Önlemler

  • İşletmede duş yerleri ve tuvaletlerde sosyal mesafe kural ına dikkat edilmelidir.
    • Duş bataryası, musluk, sabunluk vb. elle kullanım yerine sensörlü olanların kullanımı teşvik edilmelidir.
    • Duş ve tuvaletler sık aralıklarla mümkünse her kullanımdan sonra dezenfekte edilecek

şekilde planlama yapılmalıdır.

  • Tuvalet ve Lavabolarda su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu bulundurulmalıdır.
    • Duş, kabin ve tuvaletler kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Mescidlerde Alınması Gereken Önlemler

COVID-19 el teması ve solunum salgılarıyla bulaşmaktadır. Bu nedenle salgın devam ederken mescidlerin mümkünse kullanılmaması önerilir, normale dönüş sürecinde aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

  • Mescid girişinde el antiseptiği bulundurulmalıdır.
    • Mescide girerken maske takılmalı ve namaz esnasında da maske çıkarılmamalıdır.
    • Vakit namazları bireysel kılınmalıdır. Mescid içerisinde kalabalık oluşturulmamalıdır.
    • Abdest alırken ve namaz kılarken sosyal mesafeye (en az 1 metre, 3-4 adım) uyulmalıdır.
    • Mescid içerisindeki Kur’an-ı Kerim dahil diğer kitaplar kilitli dolaplarda bulundurulmalı, ortak kullanımı önlenmelidir.
    • Ortak kullanımda olan tesbih, takke, rahle vb kaldırılmalıdır.
    • Seccade kişiye özel olmalıdır.
    • Mescid en az günde bir defa temizlenmeli ve sık sık havalandırılmalıdır.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Servis Araçlarında Alınması Gereken Önlemler

  • Servis araçları özellikle sık temas edilen yüzeyleri başta olmak üzere su ve deterjanla temizlenmelidir.
    • Servis olarak kullanılan araçların girişlerine el antiseptiği konulmalıdır.
    • Serviste sürücü ve çalışanlar maske takmalıdır.
    • Servis araçlarının taşıma kapasitesi sosyal mesafe (en az 1metre) göz önüne alınarak planlanmalıdır.
    • Servislerle transferi yapılan çalışanların servislerde yan koltuk boş kalacak ve arka arkaya gelinmeyecek şekilde çapraz düzende oturtulmas ı sağlanmalıdır.
    • Servislerin her sefer sonrası temizliği yapılmalıdır.
    • Ambulansı olan işletmelerde ambulansın dezenfeksiyonu için Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberinde yer alan kurallar geçerlidir.

Covid19 Koronavirüs Kapsamında Çalışanlara Yönelik Önlemler

  • İşletmelerde COVID-19 kontrolü amacıyla sorumlu bir görevli belirlenmelidir. Bu kişi “İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu” tarafından belirlenen tercihen hekim veya sağlık personeli olmalıdır. Bu

koşulun sağlanamadığı durumlarda işveren veya temsilcisi taraf ından belirlenen bir çalışan COVID-19 hastalığı konusunda bilgilendirilmeli ve görevlendirilmelidir.

  • Çalışanlara COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda eğitim

verilmelidir.

  • Çalışanlar arasında en az 1 metre sosyal mesafe olması sağlanmalıdır.
    • Çalışanların tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe

değiştirmelidir. Yeni maske takılırken el antiseptiği kullanılmalıdır.

  • El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller sık sık yıkanmalıdır. Ellerde görünür kirlilik olduğunda en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda ve ellerde görünür kirlilik yoksa alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Lavabolarda sabun ve kolay eri şilebilir yerlerde alkol bazlı el antiseptiği bulundurulmalıdır.
    • Bu işletmelerde el yıkama gerekliliği nedeniyle ulaşılabilir yerlerde Lavabo olması sağlanmalıdır. Gıda işleme alanlarında eldiven kullanımı gereklidir. Bu durumda eldivenler sık sık değiştirilmeli, eldivenle yüz, göz, ağız, burun ve çevreye dokunulmamalıdır. Eldiven kullanımı el temizliği yerine geçmez. Yapılan iş, eldiven kullanımını gerektirmiyorsa, COVID-19’dan korunmak amacıyla eldiven kullanılmamalıdır. Eldiven kullanımı gereksiz bir güven hissi oluşturarak el yıkama sıklığını azaltabilir ve ellerle bulaşma riskini arttırabilir.
    • Çalışanların iş yerinde kullandıkları kıyafetlerini günlük olarak değiştirmeleri sağlanmalıdır.
    • Çalışanlara giriş kapısında ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateşi 38 0C’dan yüksek olanlar içeri alınmamalıdır. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan çalışanlar işletmenin COVID- 19 sorumlusu taraf ından, tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumluna yönlendirilmelidir.
    • Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, işletmenin COVID-19 sorumlusu taraf ından, tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumluna yönlendirilmelidir.
    • İşletmede COVID-19 tanısı alan bir çalışan olduğunda, işletme COVID-19 sorumlusu tarafından, İl/ İlçe Sağlık Müdürlüğüne bilgi verilmelidir.
    • Temaslı takibine yönelik işlemlerde İl/ İlçe Sağlık Müdürlüğü personeline gereken her türlü kolaylık sağlanmalıdır.
    • COVID-19 tanısı alan personelin işe dönüşü COVID-19 rehberine göre İL/ İlçe Sağlık Müdürlüğü önerileri doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.

Covid19 Kapsamında Güvenlik Görevlilerini Korumaya Yönelik Önlemler

Güvenlik görevlileri, COVID-19 açısından düşük ve orta riskli alanlarda çal ışmaktadır.

Bir metreden uzak temas (Düşük riskli çalışma alanı)

Güvenlik görevlilerinin yüz yüze temas olasılığını azaltmak için camlı kabinlerde bulunmaları önerilir. Böyle bir imkan yoksa, kuruma giri ş yapanlarla güvenlik görevlileri aras ında en az 1 metre mesafeyi sağlayacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. 1 metreden uzak durulacaksa sadece tıbbi maske yeterlidir.

Bir metreden yakın temas (Orta riskli çalışma alanı)

Üst araması yapılacaksa 1 metreden yakın temas olasılığı vardır. Aşağıdaki kişisel koruyucu ekipmanları kullanması sağlanmalıdır.

Tıbbi maske ve gözlük/yüz koruyucu kullanılmalıdır. Bu ekipmanlar kişiye özeldir. Vücut salgılarıyla gözle görülür bir kirlenme olasılığı yoksa eldiven kullanılmamalıdır. El hijyeni sağlanmalıdır.

  • Kişisel koruyucu ekipmanın uygun kullanımı konusunda eğitim verilmelidir. Önce maske sonra gözlük/yüz koruyucu tak ılır, çıkarılırken önce gözlük/ yüz koruyucu ve en son maske çıkarılır.
  • Yukarıda kullanılması gerektiği belirtilen ekipmanlar, görevlinin aktif olarak görevini yapt ığı süre boyunca kesintisiz olarak kullanılmalıdır. Maskeler nemlendikçe ve kirlendikçe yenileri ile değiştirilmelidir.
  • Kişisel koruyucu ekipmanların giyilmesi ve çıkartılması sonrasında her seferinde uygun el hijyeni sağlanmalıdır. Eller en az 20 saniye su ve sabunla yıkanmalı veya el antiseptiği kullanılmalıdır.
  • Eldivenin doğru kullanılması sağlanmalıdır. Değiştirilmeyen eldivenler mikrobik kirlenmeye yol açacağından çevreye dokunmamaya ve el hijyenine özen gösterilmelidir.
  • Görevlinin dinlenmek üzere yerinden ayr ılması halinde (çay, yemek vb.) kullanılan maske ve eldiven çıkartılmalı ve uygun şekilde çift poşetlenerek atılmalıdır. Gözlük/yüz koruyucu bir sonraki kullanıma hazırlık için %70’Uk alkolle temizlenmelidir.
  • Görev yerine dönülürken yeni maske ve eldiven kullanılmalıdır.

Covid19 Kapsamında İşletmelerin Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırma

  • İşletmelerin her gün düzenli olarak temizlik yapılmalıdır.
    • İşletmelerin özellikle sık dokunulan yüzeylerin (yürüyen merdiven bantlar ı, kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektand ır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
    • Klor bileşiklerinin uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri % 70lik alkolle silerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
    • İşletmelerde dezenfeksiyon için ULV, ozon ve dezenfeksiyon tüneli gibi yöntemler kullanılmamalıdır.
    • Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp iş yerindeki çöp kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanmalıdır. Tuvaletlerde tek kullanımlık kâğıt havlu kullanılmalı, hava ile el kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
    • Mescidde bulunan halılar su ve deterjanla temizlenmeli, mescid ve varsa abdest al ınan yerlerin temizliğine dikkat edilmelidir. Abdest alınan yerlerde tek kullanımlık kâğıt havlu kullanılmalı, hava ile el kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır. Mescidler havalandırılmalıdır.
    • İşletmelerin varsa kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalıdır.
    • Merkezi havalandırma sistemleri bulunan fabrika ve diğer üretim tesislerinin etkin şekilde ve dış ortamdan havalandırması sağlanmalıdır. Havalandırma sisteminin filtrelerinin kontrolleri ve değişimleri düzenli yapılmalıdır
    • Merkezi havalandırma sistemleri dışındaki klima sistemleri kullanılmamalıdır.
    • İşletmelerin dinlenme alanları ve iş yeri tuvalet pencereleri açık tutulmalıdır.
    • İşletmelerde UV cihazı ile ortam dezenfeksiyonuna gerek yoktur.

Covid19 Kapsamında Atık Yönetimi

İşletmelerde COVID-19 tanısı alan kişiler bulunduğunda bu kişilere ait atıklar çift poşetlenerek evsel atıklara atılır. İşletmelerde çalışanların kullandığı kişisel koruyucu ekipmanlar evsel atığa atılmalıdır. Sağlık Bakanlığı COVID-19 atık yönetimi dokümanına uygun hareket edilmelidir